سه‌شنبه، دی ۰۴، ۱۳۸۶

جای خالی "مسئولیت پذیری" در بیانیه جبهه مشارکت

چهارشنبه ۲۱ آذر ۱۳۸۶ - ۱۲ دسامبر ۲۰۰۷

جبهه مشارکت با برگزاری دهمین کنگره خود، سه ماه مانده به انتخابات مجلس هشتم به پیشواز مبارزات انتخاباتی مجلس هشتم می رود. این بزرگترین تشکل اصلاح طلب در بیانیه خود[1] با اشاره به تاریخچه شکل گیری جنبش اصلاحات و فراز و فرود آن، مخالفت های فرساینده ای که از سوی اقتدارگرایان با این حرکت و وعده های انتخاباتی آقای محمد خاتمی شد را برشمرده و انتخابات مجلس هفتم و ریاست جمهوری نهم، که حتی در چهاچوب معیارهای نظام جمهوری اسلامی نیز انتخاباتی ناسالم بود، را مورد انتقاد قرار می دهد. سرانجام کارنامه سیاسی محمود احمدی نژاد و دولت وی که چیزی جز تشدید بحران اقتصادی در داخل کشور و افزایش تشنج در روابط خارجی نیست را مورد انتقاد شدید قرار می دهد.



بیانیه جبهه مشارکت اما از انداختن نیم نگاهی نیز به کارنامه اصلاح طلبان، غافل مانده است.

شگفت انگیز است که در این بیانیه نسبتا طولانی که در آن به همه ایرادات و مانع تراشی های اقتدارگرایان پرداخته شده است، حتی سطری در انتقاد از خود به چشم نمی خورد.

درست است که در تاریکی آنچه عوامفریبان و تشنج آفرینان کرده اند، پرتو اصلاح طلبان با شدت بیشتری می درخشد. درست است که تحریم انتخابات ریاست جمهوری و سربرآوردن محمود احمدی نژاد جامعه ایران بویژه اقشار آگاه آن، جوانان و دانشجویان را تکان داد و آنها را به بضاعت سیاسی جامعه خویش آشناتر کرد، اما شاید برای نیرویی که در پی ترمیم و کسب اعتماد و اقبال عمومی بخصوص اقشار متوسط در انتخابات پیش رو ست، اشاره به سهم خویش در ناکامی های سیاسی خود، نیز لازم باشد.



بیانیه جبهه مشارکت درباره انتخابات مجلس هفتم می گوید:

"مجلسی که مقرر است نقش خانه ملت را ايفا کند با برگزاری يک انتخابات تاسف‌بار و نمايشی درحالی که بنابر نقل صريح روسای دو قوه، تکليف ۱۹۰ کرسی از ۲۹۰ کرسی آن پيش از انتخابات کاملا معلوم بود، به گونه‌ای شکل گرفت که بالمال نقش آن نه در حکم قوه‌ای که بايد در راس امور باشد بلکه در حد يک نهاد دست چندم فروکاسته شد و اينک پس از ۳ سال، چنان تنزل اعتباريافته که در طول همه دوره‌های پس از پيروزی انقلاب اسلامی سابقه نداشته است."

و درمورد انتخابات ریاست جمهوری نهم نیز از جمله می خوانیم:

"حزب پادگانی آخرين دستاورد اين جريان بود که امکاناتی را که مقرر بوده درخدمت دفاع از کشور باشد به ميدان رقابت‌های سياسی گسيل داشت و وجهه آن را به قدری تنزل داد که ضمن آنکه در تخريب چهره پاره‌ای بزرگان وسرمايه‌های ملی از هيچ اقدامی فروگذار نکرد؛ عملا در حکم پياده نظام و به عنوان ماشين رای جمع‌کنی برای جريان خاصی بکار گرفته شد."



انگار نه اینکه انتخابات، یا به عبارت درست تر انتصابات، مجلس هفتم علیرغم توصیفی که جبهه مشارکت از آن دارد و برخلاف وعده های قبلی، توسط دولت آقای خاتمی برگزار شد، یا اینکه انتخابات ریاست جمهوری نهم توسط وزارت کشور اصلاح طلب برگزار شد و نتایج مخدوش آن بدون مخالفت جدی از سوی مجریان انتخابات مورد تایید وزارت کشور قرار گرفت. درحالیکه می توانستند آبرومندانه مسئولیت برگزاری انتخاباتی که بنا به اعتراف صریح روسای دو قوه، دوسوم نتایجش از قبل مشخص شده بود را به صاحبان اصلی قدرت واگذارند یا اینکه بر نتایج انتخابات مخدوش مهر تایید نزنند.

کارل پوپر وظيفه سياستمداران صديق را خوشبخت کردن جامعه يا تقليل بدبختی هايش می داند و آنگاه که آنان توانایی اجرای برنامه های وعده داده شده خود را ندارند، می گوید:

" آنجا که سياستمدار از تحقّق اين وظائف بازمی ماند، با صداقت و شهامت اخلاقی بايد از کار، کناره گيرد تا از سوق دادن جامعه به آشوب و انقلاب جلوگيری گردد."



به همان اندازه که مسئولیت پذیری احزاب و رهبران سیاسی را از شاخص های مهم دمکراسی به شمار می آورند، فراافکنی مشکلات بر دوش دشمنان داخلی و خارجی یا نپذیرفتن سهم خویش در ناکامی های سیاسی و انتخاباتی نیز از معضلات سیاسی احزاب و نهادهای جوامع در حال گذار است. مسئولیت پذیری سیاستمداران از یکسو خطر تکرار اشتباهات گذشته از سوی آنان را کاهش می دهد، از سوی دیگر فرهنگ مسئولیت پذیری در انتخاب های سیاسی و دیگر کنش های اجتماعی را در میان شهروندان افزایش خواهد داد، آن هم در کشوری که باور به تئوری توطئه نقش تخریبی بسیاری داشته و دارد.



از نکات برجسته این بیانیه اما تاکید بر عدم شرکت جبهه مشارکت در هشتمین دوره انتخابات مجلس در صورت تکرار سناریوی مجلس هفتم و رد تقسیم بندی شهروندان به خودی و غیرخودی است. در مورد اخیر، بیانیه می گوید:

"ما ايران را ملک مشاع همه ايرانيان می‌دانيم و هر نوع تقسيم‌بندی خودی-غيرخودی شهروندان را بر مبنای سلايق و مشرب های سياسی- قومی- انديشه ای و زبانی و امثال آنها برخلاف قانون اساسی دانسته و آن را مردود می‌شماريم. مردمی که در گذار هزاره‌ها و سده‌ها در رنج‌ها و شادی‌ها در کنار هم و با هم زيسته و در ساختن آنچه امروزه تمدن و فرهنگ و تاريخ ايران زمين شناخته می‌شود؛ سهيم بوده‌اند امروز نيز حقشان است که در تعيين سرنوشتشان مشارکت داشته باشند."



هرچند برگزاری انتخابات تنها چند روز مانده به نوروز گویای آن است که "انتخاباتی که نکوست از زمان برگزاری آن پیداست"، اما اگر تیغ نظارت استصوابی نتواند اصلاح طلبان را از صحنه رقابت های انتخاباتی خارج کند، در صورت استقبال گسترده مردم از انتخابات نه تقلب انتخاباتی برای اقتدارگرایان کارساز خواهد بود و نه حضور حزب پادگانی مانع شکست آنان خواهد شد. حذف کاندیداهای اصلاح طلبان اما بطور قطع انتخابات مجلس هشتم را صحنه رویارویی نیروهای راست افراطی و حامیان دولت احمدی نژاد از یکسو و جناح محافظه کار یا راست سنتی از سوی دیگر خواهد کرد.





زیرنویس



1. بیانیه پایانی دهمین کنگره جبهه مشارکت، گویانیوز، دوشنبه 19 آذر 1386



http://news.gooya.com/politics/archives/2007/12/065820.php