حجاریان: از تیر سعید عسکر تا زندان کودتا



hamid_farkhondeh@hotmail.com


آنها که در اواخر اسفند 1378 در آستانه انتخابات مجلس ششم سعید عسکر فرستاند تا مغز سعید حجاریان را نشانه رود، در جریان کودتای انتخاباتی 22 خرداد نیز، نگران از مغز تشکیلاتی اصلاح طلبان، او را همراه بسیاری دیگر از چهره های جبهه مشارکت، سازمان مجاهدین انقلاب و دفتر تحکیم وحدت دستگیر کردند.

سعید حجاریان را می توان مجاهد خستگی ناپذیر راه انتخابات نامید. هنگامیکه برخی از دوستان اصلاحات کارشکنی های رقیب در کار دولت اول خاتمی را دلیلی دانستند برای عدم شرکت در انتخابات، او که در آنزمان عضو شورای شهر تهران بود، فعالانه از شرکت در انتخابات دفاع کرد. در سال 84 دعوت او برای مشارکت در انتخابات البته بسیار سخت تر بود. راضی کردن دوستان بعد از هشت سال دولت خاتمی با بن بستی که اصلاحات با آن روبرو شده بود برای حجاریان آسان نبود. او اما لنگ لنگان در جلسات حاضر می شد تا از مشارکت دفاع کند.

حجاریان همواره گزینش راههایی برای کم هزینه کردن مبارزه سیاسی و درنتیجه گسترش پایگاه مردمی مطالبات سیاسی را در مد نظر داشته است. او از یکسو شجاعت "پهلوان اکبر" را می ستود، اما از سوی دیگر نظرات گنجی درباره تحریم انتخابات را مورد انتقاد قرار می داد. حملات را بر جان مجروحش می خرید، اما همچنان از تئوری "مشروطه خواهی" خویش دفاع می کرد. فرصت سوزی های محمد خاتمی را مورد انتقاد قرار می داد و با طنزی تلخ و سوالاتی سخت با مصطفی معین مصاحبه کرد. از سختی ها در راه او و کارشکنی ها در کار او سخن گفت، اما مشارکت را بر تحریم ترجیح داد. می گفت راه رسیدن به قصر جمهوری خواهی که اکبر گنجی ترسیم می کند در شرایط کنونی ایران شرکت در انتخابات است. سودای آن داشت که با تشکیل حاکمیت دوگانه و استفاده از ظرفیت های قانون اساسی و فشار از پایین آیت الله خامنه ای پرقدرت را به ملکه انگلستان تشریفاتی تبدیل کند. شاید او نیز در آن روزها نمی اندیشید که رهبر انقلاب روزی رهبر کودتا شود.
آن پادشاه و ملکه که قدرت حکومتی از دست دادند اما تاج و تخت تشریفاتی را حفظ کردند، هوشمندانه در مقابل خواست ملت هایشان عقب نشستند، نه اینکه ناشیانه در برابر ملت بایستند.

حجاریان که اهمیت تشکیلات برای موفقیت در مبارزه برای اصلاحات و دمکراسی و نهادینه کردن دست آورها را دریافته بود، در فردای دوم خرداد 76 با جمع دوستان جبهه مشارکت را بنیان نهاد. جبهه ای که هرچند از پایین تشکیل نشده بود، اما می توانست بویژه در سال هایی که اصلاح طلبان در حاکمیت بودند، پیوندهای خود را با مردم گسترده کند. پیوندهایی که اگر بدان اهمیت داده شده بود، امروز کودتاچیان نمی توانستند بسیاری از چهره های کلیدی این جریان را دستگیر کنند بدون آنکه واکنش تشکیلاتی عمده ای از سوی این مهم ترین جریان اصلاح طلب را شاهد باشیم.

اخبار جسته و گریخته خبر از وخامت حال سعید حجاریان و حتی در کما رفتن وی دارد. در آستانه نوروز 79 بسیاری نگران حال سعید جلوی بیمارستان دست به دعا برداشته بودند. بسیاری از دوستانی که ده سال پیش، نگران حال تئوریسن اصلاحات، دور تخت او حلقه زده بودند اکنون خود در اوین در زندان کودتاچیان اند.

آیا جسم زخمی سعید زخم تازه کودتا را نیز تاب خواهد آورد؟ یک پاسخ اما مسلم است: اندیشه سعید در خیابان های سرتاسر ایران جوانه زده است. موجی سبز همه ایرانیان داخل و خارج را در برگرفته و دنیا شاهد روح همبستگی ملی و همیاری ایرانیان برای حرکت بسوی فردایی بهتر است.